Anadolu Medeniyetleri Müzesi

“Peri bacalarının ardına gizlenmiş yaşam öykülerini yazdım”

Arkadaşım İsrafil Baran’ın “Kapadokya Öyküleri” adlı kitabını keyifle okudum. Hatta basılmadan önce okuduğum ilk kitaptır. Bu güveni için İsrafil Baran’a çok teşekkür ederim. Bir gezi kitabı olmamasına karşın, Kapadokya bölgesini gezeceklerin yararlanabileceği bir kitap olduğu için İsrafil Baran ile kitabı hakkında bir söyleşi gerçekleştirdik.

Kapadokya bölgesinde gazetecilik yaptığını ve öyküler biriktirdiğini biliyorum. Kitabındaki öykülerin daha önce yayınlanmadığını belirtmişsin. Bu öyküleri nasıl biriktirdin? Ne tür kaynaklardan yararlandın ve bu süreç ne kadar sürdü?

Öncelikle ilgin ve desteğin için teşekkür ederim. Kapadokya’da gazetecilik yaptığım dönemde etik kurallar gereği gerçek olmayan bilgilere haberde yer veremiyorduk. Haberini yaptığımız her kilisenin, peri bacasının, yazıtın, müzenin geri planında bir efsaneyle karşılaşıyorduk. Dilden dile dolaşarak günümüze kadar gelen bu efsanelerin kaynağını araştırırken birçoğunun daha önce kitaplarda yayınlanmadığını fark ettim.

Acıgöl’de ki bir Hitit yazıtını halkımız sadece yazılı kaya olarak adlandırıyor, yazıtta Kral Wasusarma’nın dost gibi görünen düşmanlara ettiği bedduaların yer aldığını bilmiyordu.  Yaklaşık beş yıllık muhabirlik hayatımda geçmişten günümüze peri bacalarının ardında unutulup gitmiş onlarca insanın yaşam öyküsüyle karşılaştım. Beş yılın ardından kitap fikrini kafamda bitirmiştim. Efsaneleri öykü olarak kaleme alma sürecinde her öykünün geçtiği dönemi ayrı ayrı inceledim.  O dönemim günlük yaşamı, kıyafetleri, meslekler, coğrafyanın siyasi ve jeolopolitik konumu, müzik aletlerine kadar birçok unsuru tek tek araştırdım. Hıristiyan yaşamlarını ele alırken Ortodoks ve Osmanlı kaynaklarına başvurdum. Tarihi öyküler beni bir hayli zorladı diyebilirim. Yaklaşık dört ay gibi bir sürede kitap çalışmamı tamamladım.

Biz Çekirdek Gezi olarak bir geziye çıkmadan önce, o bölge hakkında bulabildiğimiz yazıları okumaya çalışıyoruz. “Kapadokya Öyküleri” adlı kitabın bizim için bölgenin tarihi hakkında güzel bir kaynak oldu. Bu bir gezi kitabı değil, ancak kitabını okuyanlar Kapadokya bölgesini gezmeye gittiklerinde kimlerin ayak izlerine rastlayacaklar?

Krallarını tanrılaştırmış, düşmanlarına korku salan komutanlar, İsa Peygambere iman ettiği için işkenceler gören azizler, birbirine kavuşamayan aşıklar…

Kapadokya’yı ziyaret etmeyi düşünen gezginler bu kitabı okuduktan sonra peri bacalarının arasında ki tozlu yollarda yürürken yüzyıllar önce uzun saçlarının arasına İncil’i saklayan Nino’yu, elleri göğsünde çapraz bir vaziyette yürüyen hizmetkar Aziz Yuhannes’i, Hacı Bektaş Veli’yi özlemle hatırlayacak.

Kitabındaki öykülerle, Anadolu tarihinin farklı sayfalarında geziniyoruz. Anadolu, her dönem farklı toplulukların ve farklı inançların uğrak yeri olmuş diyebilir miyiz?

Medeniyetler beşiği Anadolu, her yüzyılda farklı topluklara ve inançlara ev sahipliği yapmış. Anadolu, her dönem farklı toplulukların ve farklı inançların uğrak yeri olmuş diyebiliriz. Hitit döneminde kralların Tanrı olduğuna inanan halklar, Pagan dinleri, Roma ve Bizans dönemlerinde Hıristiyanlık ve yakın tarihimizde İslam bu coğrafyanın inanç yapısını oluşturuyor.

“Mezopotamya Öyküleri” üzerine çalıştığını biliyorum. Mezopotamya’da kimlerin ayak izleri var ve ne zaman okuyabileceğiz?

Mezopotamya Kapadokya’dan daha köklü ve zengin bir geçmişe sahip. Fırat ile Dicle sınırlarını da aşan bu bölge, birçok dine ev sahipliği yapmış, çok Tanrılı dinlerin Tanrılarının savaşlarına şahitlik etmiş bir coğrafya. Dinlerin tarihi ile ilgili okumaları tamamladıktan sonra öykülerimi kaleme alacağım. Çok uzun sürmeyecek gibi görünüyor.

Böylesi değerli bir kitap hazırladığın için çok teşekkür ederim. Kapadokya gezimizde kitabından çokça yararlanacağımdan şüphen olmasın.

Kitap fikrimin gerçekleşmesi sürecinde ilginiz bana güç verdi. Desteğiniz için asıl ben teşekkür ederim.